Programma-overzicht

 

Opening

09.30 uur | Ontvangst en registratie

09.30 uur | Welkomstwoord | dr. Dieter Baeyens | Code Lessius, Antwerpen & Onderzoekseenheid Klinische Psychologie, KULeuven

ADHD, een stoornis in de volwassenheid ?!

09.35 uur | ADHD in de volwassenheid : state-of-the-art | dr. Sandra Kooij | PSYQ, psycho-medische programma’s, Den Haag (Nederland)

10.25 uur | Allemaal diagnose! Hoeveel dialoog? | prof. dr. Dirk De Wachter | UPC KULeuven, campus Kortenberg

Pauze

11.15 uur | Koffie, thee of frisdrank met versnapering – Bezoek stands

STAP I : diagnostiek

11.30 uur | De Vlaamse consensusrichtlijn voor diagnostiek van ADHD bij volwassenen | dr. Dieter Baeyens | Code Lessius, Antwerpen & Onderzoekseenheid Klinische Psychologie, Katholieke Universiteit Leuven

12.00 uur | Naar een (specifiek) zorgmodel voor volwassenen met ADHD? | dr. Steven Stes | Code Lessius, Antwerpen & UPC KULeuven, campus Kortenberg

Pauze

12.30 uur | Lunch – Bezoek stands

STAP II : behandeling

13.30 uur | Rationale en effectiviteit van cognitief-gedragstherapeutische behandelingen bij adolescenten en (jong)volwassenen met ADHD | prof. dr. Saskia Van der Oord | Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, KULeuven

14.15 uur | "Anti-ADHDeva". Over pillen voor volwassenen met ADHD | dr. Steven Stes | Code Lessius, Antwerpen & UPC KULeuven, campus Kortenberg

Pauze

15.00 uur | Koffie, thee of frisdrank – Bezoek stands

STAP III : reïntegratie

15.20 uur | ADHD en werk : loopbaanbegeleiding op maat !? | mevr. Ria Van den Heuvel | Centrum ZitStil vzw

15.50 uur | ADHD en relaties – een moeilijk huwelijk | mevr. Gil Borms | UPC KULeuven, campus Kortenberg & Centrum ZitStil vzw

Slot

16.20 uur | Slotwoord  | dr. Dieter Baeyens | Code Lessius, Antwerpen & Onderzoekseenheid Klinische Psychologie, KULeuven

16.30 uur | Einde

 

Terug naar de hoofdpagina van de symposiumwebsite

 

Abstracts

 

ADHD in de volwassenheid : state-of-the-art

dr. Sandra Kooij, PSYQ, psycho-medische programma’s, Den Haag (Nederland)

ADHD komt bij 3-5% van de volwassenen bevolking voor, blijkt uit recent epidemiologisch onderzoek. Deze ontwikkelingsstoornis geeft ook op volwassen leeftijd nog klachten en disfunctioneren op meerdere terreinen, en ook bij ouderen zijn er eerste aanwijzingen voor het blijven voortduren van de stoornis met de leeftijd. In deze lezing wordt een overzicht gegeven van de huidige stand van de wetenschap op het gebied van neurobiologie, neuropsychologie, klinisch beeld, comorbiditeit en disfunctioneren van ADHD bij volwassenen.

Terug naar het programma-overzicht

 

Allemaal diagnose ! Hoeveel dialoog ?

prof. dr. Dirk De Wachter, UPC KULeuven, campus Kortenberg

In deze bijdrage zullen we proberen geen goedkope of populistische stellingen in te nemen. We gaan dus niet beweren dat ADHD niet bestaat of dat rilatine moet afgeschaft worden. Omdat toch verwacht wordt dat we voldoende scherpzinnig voor de dag komen, zullen we focussen op volgende stelling : diagnose en medicatie zijn maar een (klein) deel van het verhaal. Zoals bij elke problematiek stellen zich veel fundamentelere problemen die weinig of niet expliciet aan bod komen. We focussen concreet op thema’s als verbrokkeling, vervlakking, hechting, stilte en zin. We zullen dit illustreren aan de hand van voorbeelden uit de dagelijkse praktijk.

Terug naar het programma-overzicht

 

De Vlaamse consensusrichtlijn voor diagnostiek van ADHD bij volwassenen

dr. Dieter Baeyens, Code Lessius, Antwerpen & Onderzoekseenheid Klinische Psychologie, Katholieke Universiteit Leuven

De screening en diagnostiek van ADHD bij volwassenen wordt door verschillende factoren bemoeilijkt. Vooreerst is er de heterogeniteit van de stoornis: ook, en misschien vooral, in de volwassenheid variëren de symptomen van persoon tot persoon.  Ten tweede wordt de bruikbaarheid van de DSM-IV TR criteria (APA, 2000) voor deze leeftijdscategorie sterk in vraag gesteld. De symptomatologie van ADHD vertoont een sterke evolutie doorheen de ontwikkeling die niet opgenomen is in de DSM-IV TR criteria. Ten derde wordt de diagnostiek van ADHD eveneens bemoeilijkt door een hoge mate van comorbiditeit. De Vlaamse consensusrichtlijn moet in de toekomst - publicatiedatum voorzien in de zomer van 2012- de impact van bovenstaande bemoeilijkende factoren voor de screening en diagnostiek reduceren. Immers, het ontbreken van een dergelijke richtlijn binnen de Vlaamse hulpverlening leidt tot een gebrek aan eensgezindheid en duidelijkheid over de (differentiaal)diagnostische procedure bij een vermoeden van ADHD in deze leeftijdscategorie. De consensusrichtlijn wil (inter)nationaal gepubliceerde, wetenschappelijke onderzoeksevidenties verenigen met klinische inzichten van professionele hulpverleners, aangevuld met ervaringen van volwassenen met ADHD. Het doel van de richtlijn is enerzijds het ondersteunen van professionals bij de screening en diagnostiek, en anderzijds het verbeteren van de zorg voor volwassenen met ADHD. In deze bijdrage lichten we dit initiatief verder toe en zetten de belangrijkste inzichten totnogtoe op een rijtje.

Terug naar het programma-overzicht

 

Naar een (specifiek) zorgmodel voor volwassenen met ADHD?

dr. Steven Stes, Code Lessius, Antwerpen & UPC KULeuven, campus Kortenberg

Daar ADHD bij volwassenen frequent voorkomt en een specifiek gezondheidsprobleem is, ontwikkelen zich aangepaste modellen van organisatie van zorg waarbij wordt nagestreefd om aan de patiënt “de voor zijn concrete situatie meest geëigende zorg” te bieden “in een continuüm van diagnostiek, behandeling en revalidatie”, en dit in de voor hem/haar “meest geëigende vorm”. Goede netwerking en een grondige differentiaaldiagnostiek en inventarisatie van comorbide problemen zijn hierbij van cruciaal belang.

Terug naar het programma-overzicht

 

Rationale en effectiviteit van cognitief-gedragstherapeutische behandelingen bij adolescenten en (jong)volwassenen met ADHD

prof. dr. Saskia Van der Oord, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, KULeuven

Volwassenen met ADHD ondervinden vaak problemen in de planning en organisatie van hun dagelijks leven. In deze lezing wordt een overzicht gegeven van de rationale, achtergrond en effectiviteit van cognitief-gedragstherapeutische behandelingen, gericht op het aanleren van deze planning en organisatievaardigheden. Ook adolescenten en jongvolwassenen hebben vaak problemen met planning en organisatie. Echter voor deze doelgroep zijn nog geen non-medicamenteuze behandelingen beschikbaar met voldoende evidentie voor effectiviteit. Er zal besproken worden welke leeftijd- en ontwikkelingsspecifieke aanpassingen nodig zijn om een behandeling gericht op het aanleren van planning en organisatievaardigheden aan te laten sluiten bij adolescenten, jong volwassenen en studenten. Daarnaast wordt uitleg gegeven over ons Multi-center, gerandomiseerd, gecontroleerd onderzoek naar de effectiviteit van behandelingen bij adolescenten met ADHD.

Terug naar het programma-overzicht

 

“Anti-ADHDeva”. Over pillen voor volwassenen met ADHD.

 dr. Steven Stes, Code Lessius, Antwerpen & UPC KULeuven, campus Kortenberg

Thans speelt farmacotherapie een belangrijke rol in de behandeling van volwassenen met ADHD. De meeste richtlijnen en consensusteksten beklemtonen immers het belang van een multimodale behandeling waarbij medicatie gecombineerd wordt met andere interventies zoals psycho-educatie, (cognitieve) gedragstherapie, coaching en relatie- en/of familietherapie. Van alle beschikbare psychofarmaca is er vooral evidentie voor de werkzaamheid en relatieve veiligheid van stimulantia en atomoxetine, althans op korte termijn. Tijdens de lezing worden ook de vragen over de effecten op lange termijn besproken, en de zin of onzin van andere farmaca en voedingssupplementen.

Terug naar het programma-overzicht

 

ADHD en werk : loopbaanbegeleiding op maat !?

mevr. Ria Van den Heuvel, Centrum ZitStil vzw

Iedereen heeft van die dagen op het werk dat het minder goed gaat. Het lukt niet met de concentratie, een opmerking van een collega schiet in het verkeerde keelgat, de timing van een project loopt in het honderd. Mensen met ADHD hebben dit soort dagen in het kwadraat, het maakt gewoon deel uit van hun leven en dus ook van hun werkzame leven. In deze lezing gaan we na op welk soort obstakels mensen met ADHD zoal stuiten in hun werk, en welke ingrepen kunnen helpen om het hoofd bij het werk te houden. Zijn er specifieke acties te ondernemen die de werkzaamheid van medewerkers met ADHD kunnen verhogen?  Is het cruciaal dat de persoon met ADHD intussen ook werkt aan de verbetering van eigen vaardigheden op organisatorisch en/of sociaal vlak ?

Terug naar het programma-overzicht

 

ADHD en relaties – een moeilijk huwelijk

mevr. Gil Borms, UPC KULeuven, campus Kortenberg & Centrum ZitStil vzw

Al van kindsbeen af betekent een kind met ADHD een stressfactor voor de relatie van de ouders. De ADHD-kenmerken op zich zijn daar een eerste oorzaak van, naast de zorgen die ADHD meebrengt. Tijdens de verdere ontwikkeling en groei, ontbreken wel eens de goede ervaringen die nodig zijn om relaties aan te gaan en te oefenen. ADHD-kenmerken zijn op zich niet echt bevorderend voor een vlotte omgang met mensen. Bovendien zijn nogal wat volwassenen gekwetst door negatieve ervaringen met de omgeving waardoor het aangaan van relaties onder een negatief gesternte gebeurt. Toch zijn goede relaties van essentieel belang: het gezin van oorsprong, een goede partner of goede vrienden kunnen mee het verschil maken. We gaan kijken waar de moeilijkheden voor relaties liggen, op welke manier we binnen de behandeling rond relaties kunnen werken en wat onderzoek ons hierover leert.

Terug naar het programma-overzicht