Het doel van dit onderzoeksproject was de ontwikkeling van een wetenschappelijk onderbouwd begeleidingsprogramma voor jongeren met dyslexie. Het project kadert in Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO), gefinancierd door Thomas More. 
 

Waarom? 

Hiermee willen we tegemoet komen aan de nood om de begeleiding van deze doelgroep op een verantwoorde manier te onderbouwen. Het is van belang om zowel te focussen op remediëring, compensatie als sociaal-emotionele begeleiding (Steenbeek-Planting & Kleijnen, 2007). Hoewel er in het verleden reeds individuele initiatieven op dit vlak werden opgestart, blijken de beschikbare interventieprogramma’s vaak te beperkt of gaan slechts in op één van bovenvermelde aspecten van ondersteuning (Goetry et al., 2006). 
 

Inhoud 

Eerste fase: interviews met alle betrokkenen

In een eerste fase brachten we vanuit de filosofie van evidence based practice (EBP, verantwoord handelen) de best beschikbare wetenschappelijke evidentie samen met de ervaring van hulpverleners en voorkeuren van jongeren met dyslexie. Dit houdt in dat we naast een grondige analyse van beschikbare literatuur, ook de “impliciete” kennis van cliënten, hun omgeving en de hulpverleners over dit onderwerp verzameld hebben. Daartoe werd in een eerste fase een kwalitatieve studie uitgevoerd waarbij interviews werden afgenomen van jongeren, hun ouders, studiebegeleiders en hulpverleners.

Hier vindt u een samenvatting van de resultaten van dit onderzoek.
 

Tweede fase: vragenlijstonderzoek

Op basis van deze interviews werden in een tweede fase vragenlijsten ontwikkeld om de verzamelde thema’s te gaan meten (wat werkt bij de meeste jongeren?). Een honderdtal studenten uit het hoger onderwijs hebben hieraan meegewerkt.

• Hier kunt u een samenvatting van de resultaten rond impact, strategieën en onderwijs- en examenfaciliteiten bekijken.
• Hier vindt u een samenvatting van de bevindingen rond schoolbeleid, therapie en de rol van de ouders. 

De bevindingen vanuit beide onderzoeksfasen werden geïntegreerd in het begeleidingsprogramma Wijzer op weg.

Derde fase: onderzoek naar de werkzaamheid 

In een laatste fase van het project werd een effectiviteitsstudie uitgevoerd voor de onderdelen Zelfwijzer en Studiewijzer om de werkzaamheid van het begeleidingsprogramma Wijzer op weg verder te onderzoeken.
 

• Hier vindt een samenvatting van de resultaten van dit onderzoek.
• Hier kunt u een powerpointpresentatie over de achtergrond van het begeleidingsprogramma en de resultaten van de effectiviteitsstudie terugvinden.
• Hier kunt u een powerpointpresentatie terugvinden van dr. Esther Steenbeek-Planting over de implementatie van begeleidingsinitiatieven.

Wijzer op weg is een voorgestructureerd programma met concreet materiaal voor begeleiding op maat. Het begeleidingsprogramma richt zich op elke jongere die noden ervaart op het vlak van begrijpend lezen en studeren (Studiewijzer), schrijfvaardigheid (Schrijfwijzer) en planning (Tijdwijzer).

Het vertrekpunt van Wijzer op weg is de begeleiding naar meer inzicht in en kennis over eigen sterktes en zwaktes (Zelfwijzer). Dit proces wordt bij voorkeur gestimuleerd door middel van lotgenotencontact, maar kan ook individueel uitgewerkt worden. Het programma besteedt veel aandacht aan de transfer van de aangeleerde strategieën naar het eigen studiemateriaal. Het gebruik van ondersteunende software is geïntegreerd in het pakket, maar je kunt ook zonder deze component aan de slag. De grote meerwaarde van het programma ligt in de focus op metacognitie: de jongeren leren nadenken over hun studiestrategieën. Net om die reden is het programma ook bruikbaar voor jongeren die al begeleiding kregen. Het eindpunt van de begeleiding is de uitwerking van een individueel studieplan als leidraad voor de jongere en het verkrijgen van meer zelfstandigheid hierbij.

In het schooljaar 2014-2015 worden de begeleidingssessies van Wijzer op weg opnieuw aangeboden voor studenten van het hoger onderwijs en voor studenten van het 5de en 6de jaar secundair onderwijs. Indien u als hulpverlener graag met Wijzer op weg aan de slag wil gaan, kan u zich inschrijven voor een vormingenreeks in november 2014 of april 2015.

Foto's Wijzer op weg - dag - 14 juni 2013

Projectteam

Ellen Meersschaert, Eline Van Kerckhove, Annelies Aerts, Maaike Loncke, Wim Tops, Jolien De Brauwer (projectleider) & Astrid Geudens (promotor)

Samenwerking 

Prof. dr. Marc Brysbaert en prof. dr. Annemie Desoete van Universiteit Gent volgen het project mee op in het kader van het Odysseusproject. De uitwerking van het project loopt in nauwe samenwerking met de opleidingen toegepaste psychologie en logopedie-audiologie en het werkveld (sig en VVL). Daarnaast werken we samen met prof. dr. Pol Ghesquière en prof. dr. Bert De Smedt (KU Leuven).
 

Recente presentaties

Van Kerckhove, E., De Brauwer, J., Meersschaert, E., Aerts, A., Loncke, M., Geudens, A. (2013). Deuren openen voor jongvolwassenen met dyslexie: een wetenschappelijk onderbouwd coachingprogramma. Presentatie op de Nationale Dyslexie Conferentie, Congrescentrum CineMec, Nederland, 3 april 2013.
Geudens, A., Meersschaert, E. , Van Kerckhove, E., De Brauwer, J. (2013). Effectief behandelen en begeleiden van kinderen en jongeren met dyslexie: ‘1+1 is meer’. Presentatie op het jubileumcongres van de Stichting Dyslexie Nederland, Nederland, 8 februari 2013. 
De Brauwer, J., Meersschaert, E. , Aerts, A., Van Kerckhove, E. (2013). Wat werkt (niet) in de ondersteuning en begeleiding van jongvolwassenen met dyslexie? Resultaten van een kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Presentatie op het 34ste VVL congres, Berchem , België, 15 maart 2013.