Jongvolwassenen met een autismespectrumstoornis in het hoger onderwijs

Dorien Jansen, Expertisecentrum Code, Thomas More Antwerpen

Katja Petry, onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek, KU Leuven

Wim Tops, Expertisecentrum Code, Thomas More Antwerpen

Dieter Baeyens, Expertisecentrum Code, Thomas More Antwerpen en Onderzoekseenheid Klinische Psychologie/Gezins- en Orthopedagogiek, KU Leuven

Theoretische kader

Naast studenten met dyslexie, dyscalculie en ADHD stromen ook steeds meer studenten met een autismespectrumstoornis door naar het hoger onderwijs (Jaarverslag Studentenvoorzieningen KU Leuven, 2010). Om het hoger onderwijs succesvol te doorlopen, hebben deze studenten nood aan een aangepaste begeleiding en onderwijsfaciliteiten. We zien echter dat die in de huidige onderwijscontext de onderwijs- en examenfaciliteiten vaak ontoereikend zijn.

Onderzoeksdoel

Enerzijds willen we de functiebeperking van jongvolwassenen met ASS in kaart brengen aan de hand van het ‘International Classification of Functioning, disability and health (ICF) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) (ICF; WHO, 2001). Anderzijds willen we onderzoeken wat deze functiebeperkingen voor jongvolwassenen met ASS betekenen in de onderwijscontext. We willen met andere woorden onderzoeken welke problemen jongvolwassenen met ASS ondervinden tijdens hun studies en hoe deze problemen aangepakt kunnen worden in deze context.

Onderzoeksmethode

In een eerste stap van het Facilio-project, gesteund door het OnderwijsOntwikkelingsFonds (OOF), werd een literatuuronderzoek uitgevoerd om de functiebeperking van studenten hoger onderwijs met ASS in kaart te brengen aan de hand van het ICF-kader. Dit kader is een classificatiesysteem waarmee het WHO een gemeenschappelijke taal wil ontwikkelen voor het beschrijven van iemands functioneren. Dit kader omvat vijf hoofdcomponenten, namelijk functies en anatomische eigenschappen, activiteiten, participatie, externe factoren, en persoonlijke factoren, die alle in wisselwerking staan met elkaar. In de literatuurstudie maakten we gebruik van verschillende reviewartikels rond jongvolwassenen met ASS met als doel het functioneren van deze personen zo nauwkeurig en uitgebreid mogelijk in kaart te brengen.

Na de invulling van dit kader, trachten we de bevindingen te vertalen naar de onderwijscontext.Deze vertaalslag gebeurde initieel opnieuw op basis van een literatuuronderzoek. In deze literatuurstudie werd nagegaan welke onderwijsfaciliteiten kunnen ingezet worden voor studenten met ASS. Daarna werd een expertmeeting georganiseerd waarin zowel inhoudelijke als functionele experts deze eerste vertaalslag kritisch evalueerden en aanvulden.

Een derde stap is de inventarisatie van deze faciliteiten in de huidige onderwijscontext. Deze inventarisatie zal gebeuren op basis van een vragenlijstonderzoek bij studenten met ASS en de studentenbegeleiders. Hierin wordt verder gepeild naar de huidige tendensen met betrekking tot het inzetten van faciliteiten in het hoger onderwijs.

Resultaten en conclusies

Op basis van de literatuurstudies en de expertmeeting kunnen we concluderen dat studenten met ASS allerlei problemen ondervinden in de onderwijscontext. Deze problemen en beperkingen laten zich over het algemeen vertalen in een aantal faciliteiten die toepasbaar zijn in het hoger onderwijs om deze studenten met ASS betere kansen te bieden in het beëindigen van hun opleiding.De gegevens en resultaten van de derde stap van dit project, de inventarisatie van faciliteiten, worden in de bijdrage toegevoegd.

Wetenschappelijk betekenis

Studenten hoger onderwijs met ASS ondervinden in het hoger onderwijs allerlei problemen  en beperkingen. Verder studeren is voor studenten met ASS dan ook een grote uitdaging. De vertaalslag die in deze studie gemaakt werd voor deze studenten met ASS kan een perspectief bieden voor verder onderzoek naar de effectiviteit van deze faciliteiten voor deze studenten.

Referenties

Katholieke Universiteit Leuven. (2011). Jaarverslag studentenvoorzieningen 2010. KU Leuven: Leuven.

Vlaamse Onderwijsraad (2009). Handleiding registratie studenten met een functiebeperking en bijbehorende formulieren. DOI: http://www.vlor.be/sites/www.vlor.be/files/adies/rho-end002-0809.pdf.

World Health Organization. (2001). International Cliassification of Functioning, Disability and Health (ICF). Geneva: Author.